نگهداری و تعمیرات ناب یا (LM)Lean maintenance and repairs یک روش مدیریتی است که برای بهبود کارایی و بهره وری نگهداری و تعمیرات، کاهش هزینه های مربوط به نگهداری و تعمیرات، بهبود کیفیت تجهیزات و افزایش رضایت مشتریان استفاده می شود. این روش بر پایه روش Lean Manufacturing (تولید ناب) ساخته شده است.

در نگهداری و تعمیرات ناب، هدف اصلی کاهش هدر رفت ها و افزایش بهره وری است. برای این منظور، این روش بر روی بهبود فرآیندها، افزایش کیفیت و بهره وری، کاهش اتلاف، تسهیل دسترسی به قطعات یدکی و بهینه سازی موجودی قطعات تمرکز دارد.

• برخی از اصول نگهداری و تعمیرات ناب:

1. ارزش گذاری: باید ارزش هر فعالیت را سنجید و فقط فعالیت هایی را انجام داد که برای بهبود کیفیت، کاهش هزینه و افزایش بهره وری مفید هستند.
2. جریان ارزش: برای بهبود کارایی و بهره وری، باید فرآیندهای نگهداری و تعمیرات را بهبود بخشید و جریان ارزش را بهینه کنید.
3. اصلاحات مداوم: برای بهبود کیفیت و بهره وری، باید بهبود های مداوم را به فرآیندهای نگهداری و تعمیرات اعمال کنید.
4. انعطاف پذیری: باید به روش هایی فکر کنید که بتوانید به تغییرات سریعاً واکنش نشان دهید.
5. تعهد به بهبود: به بهبود های مداوم فرآیندهای نگهداری و تعمیرات تعهد داشته باشید.
6. همکاری: باید با تمامی اعضای تیم همکاری کرده و به برطرف کردن مشکلات مشترک بپردازید.

در کل، این روش به عنوان یک روش مدیریتی برای بهبود کارایی و بهره وری نگهداری و تعمیرات، کاهش هزینه های مربوط به نگهداری و تعمیرات، بهبود کیفیت تجهیزات و افزایش رضایت مشتریان استفاده می شود. این روش بر پایه اصول تولید ناب و بهبود مداوم فرآیندها تمرکز دارد و به کاهش هدر رفت ها، افزایش بهره وری و کیفیت، بهینه سازی موجودی قطعات و ارتقای سطح خدمات نگهداری و تعمیرات کمک می کند. به عنوان یک روش استراتژیک، LM(Lean Maintenance) به کاهش هزینه های مربوط به نگهداری و تعمیرات و افزایش سودآوری کمک می کند.

• مزایای استفاده از نگهداری و تعمیرات ناب:

یکی از مزایای استفاده از LM(Lean Maintenance)، کاهش هزینه‌های مربوط به نگهداری و تعمیرات است. با بهبود فرآیندها و کاهش هدر رفت‌ها، هزینه‌های مربوط به نگهداری و تعمیرات کاهش می‌یابد و سودآوری افزایش می‌یابد. همچنین با افزایش کیفیت تجهیزات، خطر خرابی و ایجاد تعطیلی‌ها کاهش می‌یابد و رضایت مشتریان نیز افزایش می‌یابد.

از دیگر مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اجرای نگهداری و تعمیرات ناب:

برای اجرای نگهداری و تعمیرات ناب، نیاز به تحلیل دقیق فرآیندها و شناسایی هدر رفت‌ها و مشکلات موجود است. به علاوه، باید از فنونی مانند تعمیر و نگهداری بهره ور فراگیر (TPM) و نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان (RCM) نیز استفاده کرد تا بهبود فرآیندها و کاهش هدر رفت‌ ها را به صورت مداوم ادامه پیدا کنید. در ادامه، توضیح می دهیم که چگونه می‌توانید آنها را در نگهداری و تعمیرات ناب اجرا کنید:

1. TPM (Total Productive Maintenance): به معنای نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر است و به هدف بهینه‌سازی کارایی تجهیزات، کاهش تعطیلی‌ های غیر برنامه‌ ریزی، کاهش هدر رفت‌ها و افزایش بهره‌ وری تولید می‌ پردازد. برای اجرای TPM، ابتدا باید تجهیزات شناسایی و ارزیابی شوند. برای اطلاعات بیشتر این مقاله ما را مطالعه فرمایید.

2. RCM (Reliability Centered Maintenance): به معنای نگهداری تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان است و به هدف تعیین نیاز های نگهداری و تعمیرات تجهیزات، بر اساس شناسایی خطرات و ارزیابی اثرات آنها می‌ پردازد. برای اطلاعات بیشتر این مقاله ما را مطالعه فرمایید.

در کل، TPM و RCM فنون مهم در تعمیر و نگهداری ناب هستند که با اجرای آنها، می‌توان به بهبود عملکرد تجهیزات، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری دست یافت. برای اجرای موفق TPM و RCM، بهتر است نیازهای خاص خود را شناسایی کرده و برنامه‌ ریزی‌ های مناسبی برای آنها ایجاد کنید.

• پیاده سازی نگهداری و تعمیرات ناب را در سازمان ها:

برای پیاده سازی Lean Maintenance، تیم های نگهداری و تعمیرات با تیم های مهندسی و تولید همکاری می کنند تا فرآیندهای بهینه شده را به کار گیرند و در نتیجه، بهبود کارایی و بهره وری سازمان را به دست آورند. برای پیاده سازی نگهداری و تعمیرات ناب در سازمان خود، می توانید از رویکردهای زیر استفاده کنید:

1. تشکیل یک تیم نگهداری و تعمیرات ناب: با تشکیل یک تیم نگهداری و تعمیرات ناب، می توانید فرآیندهای بهینه سازی شده را به کار گیرید. این تیم می تواند به همکاری با تیم های مهندسی و تولید بپردازد و بهبود کارایی و کاهش هدر رفت های مربوط به نگهداری و تعمیرات را به دست آورد.
2. استفاده از تکنولوژی های نوین: با استفاده از تکنولوژی های نوین، می توانید فرآیندهای نگهداری و تعمیرات را بهبود بخشید. برای مثال، استفاده از سیستم های نظارت و پیشگیری از خرابی می تواند به کاهش توقف تجهیزات و بهبود کارایی آنها کمک کند.
3. آموزش کارکنان: برای آموزش کارکنان سازمان می توانید دوره های آموزشی و کارگاه های آموزشی برگزار کنید.
4. ایجاد فرهنگ نگهداری و تعمیرات ناب: به عنوان مثال، ارائه جوایز و پاداش به کارکنانی که در بهبود فرآیند های نگهداری و تعمیرات موفق بوده اند، می تواند به ایجاد فرهنگ تعمیرات و نگهداری ناب کمک کند.
5. ارزیابی و بهبود مداوم: برای رسیدن به بهره وری بیشتر باید به صورت مداوم فرآیند ها و کارکرد های خود را ارزیابی و بهبود بخشید. در این راستا، می توانید از نظر سنجی ها، بازخورد های کاربران و داده های عملکرد استفاده کرده و فرآیند های خود را بهبود بخشید.

• آیا نگهداری و تعمیرات ناب در تمام صنایع قابل اجرا است؟

بله، در تمامی صنایع قابل اجرا است. در واقع، این فنون معمولاً در صنایعی که به تولید و ساخت محصولات و خدمات متمرکز هستند، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما برای اجرای موفق نگهداری و تعمیرات ناب در هر صنعتی، باید به نیازها و شرایط خاص آن صنعت توجه شود. به طور مثال، در صنعت خودرو سازی، LM بسیار حائز اهمیت است و برای جلوگیری از تعطیلی‌ های غیر برنامه‌ ریزی و کاهش هزینه‌ های نگهداری و تعمیرات، از TPM و RCM استفاده می‌ شود. همچنین، در صنعت هواپیما سازی، نگهداری و تعمیرات ناب بسیار حائز اهمیت است و به دلیل اهمیت بالای ایمنی و اعتبار، باید بسیار دقیق انجام شود.

به طور کلی، LM برای تمامی صنایع مفید و ضروری است و می‌تواند به بهبود عملکرد تجهیزات، کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، کاهش تعطیلی‌ های غیر برنامه‌ ریزی و افزایش بهره‌ وری کمک کند.

بهتر است هر صنعت به شکل مستقل نیازهای خود را بررسی کرده و برنامه‌ ریزی‌ های مناسبی برای تعمیرات و نگهداری ناب ایجاد کند.

• آیا نگهداری و تعمیرات ناب می‌تواند به بهبود کیفیت محصولات کمک کند؟

بله، در واقع، با بهبود فرآیند های نگهداری و تعمیرات، می‌ توان خطرات و عیوب محصولات را به حداقل رساند و به کاهش تعداد محصولات با عیوب و بازگشتی کمک کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا از چگونگی تاثیر گذاری نگهداری و تعمیرات ناب به بهبود کیفیت محصولات مطلع شوید:

1. پیشگیری از عیوب: با اجرای TPM و RCM، تجهیزات و دستگاه‌ های تولیدی به طور منظم بررسی می‌ شوند و هر گونه خرابی و عیب‌ های موجود قبل از ایجاد تاثیرات منفی بر کیفیت محصولات، بهبود داده می‌ شوند.

2. بهبود عملکرد تجهیزات: با بهبود عملکرد تجهیزات و دستگاه‌ های تولیدی، می‌توان عیوب در محصولات را به حداقل رساند. با پیاده‌سازی TPM و RCM، تجهیزات به طور منظم بررسی شده و هر گونه خرابی یا نقص در عملکرد آنها بر طرف می‌شود.

3. افزایش بهره‌ وری: با افزایش بهره‌ وری تجهیزات و دستگاه‌ های تولیدی، می‌ توان زمان تولید محصولات را کاهش داد و به کاهش هزینه‌ های تولید کمک کرد. همچنین، با بهبود عملکرد تجهیزات، تولید محصولات با کیفیت بهتر و با خطای کمتر امکان‌پذیر می‌شود.

4. بهبود فرآیند های تولید: با اجرای TPM و RCM، فرآیندهای نگهداری و تعمیرات بهبود داده می‌شود که باعث بهبود فرآیندهای تولید و کیفیت محصولات می‌ شود.

به طور کلی، LM(Lean Maintenance) می‌ تواند به بهبود کیفیت محصولات کمک کند. با پیاده‌سازی TPM و RCM، می‌توان به پیشگیری از عیوب، بهبود عملکرد تجهیزات، افزایش بهره‌ وری و بهبود فرآیند های تولید و کیفیت محصولات دست یافت.

• آیا نگهداری و تعمیرات ناب تنها به کاهش هزینه‌ های تولید کمک می‌ کند؟

خیر، تنها به کاهش هزینه‌ های تولید کمک نمی‌ کند. در واقع، نگهداری و تعمیرات ناب می‌ تواند به بهبود عملکرد تجهیزات، بهبود کیفیت محصولات، کاهش تعطیلی‌ های غیر برنامه‌ ریزی و افزایش بهره‌ وری کمک کند که همگی موجب افزایش سود آوری و رقابت‌ پذیری شرکت می‌ شود. در ادامه به توضیح این موارد می‌ پردازیم:

1. بهبود عملکرد تجهیزات: همانطور که در مطالب قبل گفته شد با اجرای فنون Lean maintenance and repairs، تجهیزات و دستگاه‌ های تولیدی به طور منظم بررسی و هرگونه خرابی و نقص در عملکرد آن‌ ها برطرف می‌شود. این کار باعث بهبود عملکرد تجهیزات و دستگاه‌های تولیدی می‌شود و در نتیجه، تولید محصولات با کیفیت بهتر و با خطای کمتر امکان‌پذیر می‌شود.

2. بهبود کیفیت محصولات: با بهبود فرآیندهای نگهداری و تعمیرات، عیوب و نقص‌های محصولات به حداقل می‌رسند که باعث بهبود کیفیت محصولات می‌شود. این به عنوان یکی از مزیت‌های اصلی نگهداری و تعمیرات ناب در صنایع تولیدی مطرح است.

3. کاهش تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی: با اجرای TPM و RCM، تجهیزات و دستگاه‌های تولیدی به طور منظم بررسی و هر گونه خرابی و نقص در عملکرد آن‌ها برطرف می‌شود. این کار باعث کاهش تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی می‌شود و برای کاهش هزینه‌های تعمیراتی و افزایش بهره‌وری شرکت کمک می‌کند.

4. افزایش بهره‌وری: با بهبود عملکرد تجهیزات، بهبود فرآیندهای تولید و کاهش تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی، بهره‌وری شرکت افزایش می‌یابد. این کار باعث کاهش هزینه‌های تولید و افزایش سودآوری شرکت می‌شود.

بنابراین، LM بهبود عملکرد تجهیزات، بهبود کیفیت محصولات، کاهش تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی و افزایش بهره‌وری را به همراه دارد که همگی موجب افزایش سودآوری و رقابت‌پذیری شرکت می‌شود. لذا، LM تنها به کاهش هزینه‌های تولید کمک نمی‌کند و می‌تواند بهبود عملکرد شرکت را در بلندمدت تضمین کند.

• آیا نگهداری و تعمیرات ناب می‌تواند بهبود سلامت و ایمنی کارکنان را به همراه داشته باشد؟

بله، می‌تواند بهبود سلامت و ایمنی کارکنان را به همراه داشته باشد. در واقع، اجرای فنون نگهداری و تعمیرات ناب می‌تواند به کاهش تعداد تصادفات کاری، کاهش نیروی انسانی برای تعمیرات و تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی، بهبود ایمنی کارکنان و حفاظت از سلامت آن‌ها کمک کند. در ادامه به توضیح این موارد می‌پردازیم:

1. کاهش تعداد تصادفات کاری: تجهیزات و دستگاه‌های تولیدی به طور منظم بررسی و هر گونه خرابی و نقص در عملکرد آن‌ها برطرف می‌شود. این کار باعث کاهش تعداد تصادفات کاری و افزایش ایمنی کارکنان می‌شود.
2. کاهش نیروی انسانی برای تعمیرات: تعمیرات به صورت پیشگیرانه انجام می‌شود و نیاز به تعمیرات اضطراری کاهش پیدا می‌کند. این کار باعث کاهش نیروی انسانی برای تعمیرات شده و کارکنان درگیر با تعمیرات کمتری می‌شوند.
3. کاهش تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی: تجهیزات و دستگاه‌های تولیدی به طور منظم بررسی و هر گونه خرابی و نقص در عملکرد آن‌ها برطرف می‌شود. این کار باعث کاهش تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی می‌شود و در نتیجه، دستگاه‌های تولیدی به طور پایدار عمل می‌کنند که باعث کاهش تعرض کارکنان به خطرات مربوط به تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی می‌شود.
4. بهبود ایمنی کارکنان: با کاهش تعداد تصادفات کاری، کاهش نیروی انسانی برای تعمیرات و کاهش تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی، ایمنی کارکنان بهبود می‌یابد. همچنین، تجهیزات و دستگاه‌های تولیدی به طور منظم بررسی و نقاط ضعف امنیتی آن‌ها شناسایی می‌شود و اقدامات لازم برای حفاظت از سلامت و ایمنی کارکنان انجام می‌شود.

بنابراین، نگهداری و تعمیرات ناب می‌تواند بهبود سلامت و ایمنی کارکنان را به همراه داشته باشد. این کار با کاهش تعداد تصادفات کاری، کاهش نیروی انسانی برای تعمیرات، کاهش تعطیلی‌های غیربرنامه‌ریزی و بهبود ایمنی کارکنان انجام می‌شود. به همین دلیل، شرکت‌ها باید به اجرای فنون LM توجه کنند تا بهبود سلامت و ایمنی کارکنان را در محیط کار تضمین کنند.

• برای تشکیل یک تیم نگهداری و تعمیرات ناب در سازمان خود، می توانید از رویکردهای زیر استفاده کنید:

1. انتخاب عضو مناسب: برای تشکیل تیم، باید افرادی را انتخاب کنید که دارای تجربه، مهارت ها و علاقه مندی های مناسبی برای انجام این کار هستند.
2. تعیین اهداف و وظایف: باید اهداف و وظایف روشن و مشخصی تعریف کرد. به عنوان مثال، این تیم می تواند بهبود فرآیندهای نگهداری و تعمیرات، کاهش هزینه های مربوط به نگهداری و تعمیرات و بهبود کیفیت تجهیزات را به عنوان اهداف داشته باشد.
3. تعیین سطح مسئولیت ها: باید سطح مسئولیت های روشن و مشخصی تعریف کرد. به عنوان مثال، باید تعیین کنید که هر عضو تیم چه اختیارات و مسئولیت هایی دارد.
4. تعیین بودجه: باید بودجه مشخصی تعیین کرد. این بودجه می تواند شامل هزینه های مربوط به آموزش کارکنان، تجهیزات و مواد مصرفی و هزینه های دیگر مرتبط با نگهداری و تعمیرات باشد.
5. برگزاری جلسات: باید جلسات دوره ای برگزار شود تا به بررسی پیشرفت ها، مشکلات و راه حل های مربوط به فرآیندهای نگهداری و تعمیرات بپردازند.
6. ارزیابی و بهبود مداوم: باید مکانیزم های ارزیابی و بهبود مداوم تعریف کرد تا به بهترین حالت تیم برسد. می توانید از نظر سنجی ها، بازخوردهای کاربران و داده های عملکرد استفاده کرده و فرآیندهای خود را بهبود بخشید.

در LM(Lean Maintenance)، به جای رویکرد سنتی و پیشگیرانه در نگهداری و تعمیرات، از رویکرد تعمیرات بهبود یافته استفاده می شود. به این معنی که به جای اینکه فقط در صورت بروز خرابی، تعمیرات انجام شود، از روش هایی مانند پیشگیری از خرابی، نظارت دقیق بر تجهیزات و تشخیص مشکلات احتمالی استفاده می شود تا خرابی ها در ابتدای رخداد، پیشگیری شود و نیاز به تعمیرات بیشتری نباشد.