نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب یا (Lean TPM)Lean Total Productive maintenance and repair یک رویکرد یکپارچه برای بهبود کارایی تجهیزات و فرآیندهای تولید، کاهش هدر رفت‌ها، بهبود ایمنی کارکنان و افزایش سودآوری سازمان است. این رویکرد، ترکیبی از دو رویکرد نگهداری و تعمیرات ناب(LM) و نگهداری و تعمیر بهره ور فراگیر(TPM) می‌باشد.

برای اجرای نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب، ابتدا باید تمامی فرآیندهای تولید و تجهیزات تحت نظر قرار گیرند. سپس باید محاسبه هدر رفت‌های مختلف در فرآیندهای تولید و تجهیزات انجام شود. هدر رفت‌ها ممکن است شامل زمان توقف تجهیزات، مواد اولیه و محصولات غیرمناسب، تولید غیرضروری و… باشند.

این رویکرد بر روی سه محور اصلی تمرکز دارد:

1. کاهش هدر رفت‌ها: با شناسایی هدر رفت‌ها، باید اقداماتی برای کاهش آنها انجام شود. برای مثال، با کاهش زمان توقف تجهیزات، بهره وری تجهیزات افزایش پیدا می‌کند. برای کاهش زمان توقف تجهیزات، می‌توان از تکنیک های TPM بهره گرفت.
2. بهبود کارایی تجهیزات: همانطور که در مقاله TPM به صورت مفصل اشاره شد، در TPM تجهیزات و دستگاه‌های تولیدی به طور منظم بررسی و تعمیرات پیشگیرانه انجام می‌شود. با اجرای TPM، هدف این است که تجهیزات تولیدی در حالت بهینه قرار گیرند و عملکرد بهتری داشته باشند و در نتیجه خطرات مربوط به خرابی دستگاه‌ها و تعطیلی های غیر برنامه ریزی کاهش پیدا می‌کند.
3. آموزش کارکنان: در نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب، به آموزش کارکنان برای اجرای TPM و اصول Lean Maintenance توجه می‌شود. این آموزش‌ها می‌توانند باعث افزایش آگاهی کارکنان و بهبود همکاری و هماهنگی بین اعضای تیم شوند.

• هدف نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب:

هدف نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب این است که تمامی فرآیندهای تولید و تجهیزات در حداقل هزینه و با حداکثر بهره وری عمل کنند. این رویکرد باعث می‌شود که کیفیت محصولات افزایش پیدا کرده و هزینه های تولید کاهش پیدا کند. همچنین، با اجرای Lean TPM، می‌توان بهبود ایمنی کارکنان را تضمین کرد و خطرات مربوط به کار با دستگاه های تولیدی و تجهیزات را کاهش داد.

• مزایای Lean TPM:

1. بهبود کارایی و بهره وری تجهیزات و فرآیند های تولید: با کاهش هدر رفت‌ها و بهبود عملکرد تجهیزات و دستگاه‌های تولیدی، کارایی و بهره وری بهبود پیدا می کند.
2. افزایش سود آوری: زمانی که کارایی و بهره‌وری بهبود یابد هزینه های تولید کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه سود آوری بیشتری به دست می‌آید.
3. کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات: با اجرای TPM و پیشگیری از خرابی و تعطیلی های غیر برنامه ریزی، هزینه های نگهداری و تعمیرات کاهش پیدا می‌کند.
4. کاهش هدر رفت ها: با شناسایی و کاهش هدر رفت های مختلف، بهره وری و کارایی بیشتری به دست می‌آید.
5. بهبود ایمنی کارکنان: با کاهش خطرات مربوط به کار با دستگاه های تولیدی و تجهیزات، ایمنی کارکنان بهبود پیدا می‌کند.
6. افزایش آگاهی کارکنان: با آموزش کارکنان، آگاهی آنها افزایش پیدا می‌کند و همکاری و هماهنگی بین اعضای تیم بهبود پیدا می‌کند.
7. مدیریت بهینه سایر فرآیند ها: با اجرای این رویکرد، مدیریت بهینه سایر فرآیندها نیز ممکن است و بهبودی در بازدهی کارکنان و مدیریت فرآیندهای تولیدی به دست می‌آید.

• معایب Lean TPM:

1. نیاز به زمان و منابع: برای اجرای نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب، نیاز به زمان و منابع می‌باشد.
2. نیاز به آموزش و آگاهی: برای اجرای TPM و اصول Lean Maintenance ، نیاز به آموزش و آگاهی کارکنان و مدیران می‌باشد.(پیشنهاد میکنیم جهت کسب اطلاعات بیشتر دو مقاله ما با موضوع نگهداری و تعمیرات ناب (LM) و نگهداری و تعمیر بهره ور فراگیر (TPM) را مطالعه فرمایید.)
3. دشواری در پیاده سازی: پیاده سازی این رویکرد ممکن است به دلیل پیچیدگی و تعداد زیادی از اصول و فنون مورد نیاز، دشوار باشد.
4. ناکارآمد بودن: این رویکرد ممکن است در برخی صنایع و شرایط کارآمد نباشد.

• جنبه های نگهداری و تعمیرات بهره‌ ور فراگیر ناب:

1. انتخاب و اولویت بندی تجهیزات: در این رویکرد، تجهیزاتی که برای بهره برداری مهم هستند و تأثیر بیشتری در عملکرد و بهره وری دارند انتخاب و اولویت بندی می‌شوند. این انتخاب بر اساس معیارهایی مانند اهمیت، تأثیر بر فرآیندها و هزینه های تعمیر و نگهداری است.
2. تعمیرات پیشگیرانه و پیش بینی خرابی: در Lean TPM، تعمیرات پیشگیرانه با استفاده از روش هایی مانند آنالیز شکست (Failure Mode and Effects Analysis) انجام می شود. این روش امکان شناسایی پیش بینی خرابی ها را فراهم می‌کنند و اقدامات پیشگیرانه را برای از بین بردن علل واقعی خرابی ها انجام می دهند.
3. کاهش هدر رفت‌ها و موثرسازی تعمیرات: بر اساس اصول Lean، در نگهداری و تعمیرات بهره‌ ور فراگیر ناب تمرکز بر کاهش هدر رفت ها و بهینه سازی فرآیندهای تعمیر و نگهداری قرار می گیرد. این شامل استفاده از روش هایی مانند SMED (Single Minute Exchange of Dies) برای کاهش زمان تعویض قطعات، نظام آراستگی 5S برای سازماندهی و تمیزی محیط کار، و انجام تعمیرات سریع و موثر است.
4. توانمند سازی و شرکت کارکنان و تیم‌ها: نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب تأکید زیادی بر شرکت کارکنان و تیم ها در فرآیند تعمیر و نگهداری دارد. با ایجاد فرهنگ همکاری، آموزش دادن مهارت‌های لازم به کارکنان و تشکیل تیم های چند تخصصی، بهره وری و عملکرد تجهیزات بهبود می یابد.
5. بهبود پیوستگی فرآیندها: بهبود پیوستگی و هماهنگی بین فرآیندها را هدف قرار می‌دهد.

در کل، نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب با داشتن مزایای فراوان و معایب محدود به عنوان یک رویکرد یکپارچه، با استفاده از اصول (TPM)Total Productive Maintenance و (LM)Lean Maintenance، بهبود کارایی و بهره وری تجهیزات و فرآیندهای تولید را با هدف کاهش هدر رفت‌ها و افزایش سودآوری، بهبود ایمنی و کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات، مدیریت بهینه سایر فرآیندها و آموزش کارکنان، تضمین می‌کند.

این رویکرد در بسیاری از صنایع مانند تولید خودرو، الکترونیک، مواد غذایی و… مورد استفاده قرار می گیرد و به کارخانه ها و شرکت های صنعتی کمک می کند تا کارایی و بهره وری خود را بهبود بخشند و در نتیجه سودآوری بیشتری کسب کنند. برای پیاده سازی موفق این رویکرد، نیاز به همکاری و هماهنگی بین تمامی اعضای تیم، ارتقای سطح آگاهی و دانش فنی کارکنان و مدیران، و اختصاص منابع و زمان مورد نیاز برای اجرای TPM و LM وجود دارد.