نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط(وضعیت) یا Condition-based maintenance and repairs(CBM) یک روش پیشگیرانه در نگهداری تجهیزات و دستگاه‌ها است. در این روش، برای تعیین زمان انجام تعمیرات پیشگیرانه و تعمیرات لحظه ای از شرایط و علائم و نشانه‌هایی که در تجهیزات و دستگاه‌ها بروز می‌کند، استفاده می‌شود. در این مقاله به بررسی مزایا، مراحل اجرای تعمیرات و نگهداری مبتنی بر شرایط و نکات مهم در اجرای آن پرداخته خواهد شد.

CBM، به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که با هدف حفظ و بهبود کارایی و عمر مفید تجهیزات، ساختمان‌ها و تأسیسات در شرایط خاص انجام می‌شوند. در این روش، نگهداری و تعمیرات بر اساس شرایط و محیط مورد نظر انجام می‌شود و به جای اجرای برنامه‌های استاندارد، اقداماتی انجام می‌شود که مناسب شرایط واقعی هستند.

• مزایای نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط:

  ۱. کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری به دلیل تعمیرات پیشگیرانه به موقع و دقیق
  ۲. افزایش عمر مفید تجهیزات و دستگاه‌ها به دلیل انجام تعمیرات به موقع و قبل از وقوع خرابی جدی
  ۳. کاهش توقف تولید به دلیل خرابی دستگاه‌ها
  ۴. بهبود بهره‌وری کارگران به دلیل عدم نیاز به توقف کار به خاطر تعمیرات بزرگ
  ۵. بهبود کیفیت محصولات به دلیل کاهش تعداد خرابی‌ها

برای انجام CBM، ابتدا باید شرایط محیطی و کاربری مورد بررسی قرار گیرند. برای مثال، اگر تجهیزات و تأسیساتی در یک محیط خشک و کم رطوبت قرار دارند، نیاز به نگهداری و تعمیرات متفاوت با یک محیط با رطوبت بالا و ترشحات شیمیایی دارد. به همین ترتیب، نوع کاربری تجهیزات و تأسیسات نیز باید در نظر گرفته شود. برای مثال، نیازهای نگهداری و تعمیرات یک سیستم تهویه مطب پزشکی با یک سیستم تهویه کارخانه متفاوت است.

با مشخص شدن شرایط محیطی و کاربری، برنامه نگهداری و تعمیرات مورد نیاز تهیه می‌شود. در این برنامه، فعالیت‌هایی مانند تعویض قطعات، تعمیرات دوره‌ای، بازرسی‌های منظم و تعمیرات اضطراری در نظر گرفته می‌شود. برای مثال، در یک محیط خشک، ممکن است نیاز به تعویض فیلترهای تهویه داشته باشید، در حالی که در یک محیط با رطوبت بالا، ممکن است نیاز به تعمیر مرطوب‌کننده باشد.

• مراحل اجرای CBM:

1. شناسایی پارامترهای شرایطی: در این مرحله، باید پارامترهای شرایطی را شناسایی کنید. این پارامترها شامل دما، فشار، لرزش، ویبره و غیره هستند.
2. انتخاب سنسورهای شرایطی: در این مرحله، باید سنسورهایی را که قادر به اندازه‌گیری پارامترهای شرایطی هستند، انتخاب کنید.
3. جمع‌آوری داده‌های شرایطی: در این مرحله، باید داده‌های شرایطی را که توسط سنسورها جمع‌آوری می‌شوند، ذخیره کنید.
4. تحلیل داده‌های شرایطی: در این مرحله، باید داده‌های شرایطی را تحلیل کنید تا بتوانید به زمان مناسب برای تعمیرات پیشگیرانه و تعمیرات لحظه ای برسید.
5. تعیین زمان تعمیرات: در این مرحله، باید زمان تعمیرات پیشگیرانه و تعمیرات لحظه ای را بر اساس تحلیل داده‌های شرایطی تعیین کنید.

در تعمیرات و نگهداری مبتنی بر شرایط، همچنین به دنبال بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌ها هستیم. با انجام تعمیرات اصولی و موثر، از عمر مفید تجهیزات و تأسیسات بیشتری برخوردار شده و نیاز به تعمیرات مکرر کاهش می‌یابد. همچنین، با انجام تعمیرات در زمان مناسب و با استفاده از قطعات اصلی و معتبر، می‌توان هزینه‌های مربوط به عیب‌یابی و تعمیرات اضطراری را کاهش داد.

• نکات مهم در اجرای نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط:

در کل، CBM یک روش پیشگیرانه برای حفظ و بهبود عملکرد و عمر مفید تجهیزات، ساختمان‌ها و تأسیسات است. با توجه به شرایط محیطی و کاربری، برنامه نگهداری و تعمیرات مناسب تهیه می‌شود و با انجام تعمیرات اصولی و موثر، هزینه‌های مربوط به تعمیرات اضطراری و عیب‌یابی کاهش می‌یابد. با رعایت نکات مهم در اجرای این روش، می‌توانید به بهترین نحو از آن استفاده کنید و عملکرد تجهیزات و دستگاه‌های خود را بهبود بخشید.